Sáng 8/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến các doanh nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp và các địa phương nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, trong bối cảnh nhiều địa phương đang phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp bị đình trệ, đời sống người dân nói chung và công nhân nói riêng gặp nhiều khó khăn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp sáng 8/8. Ảnh: VGP.
1. Bộ Kế hoạch & Đầu tư (KH&ĐT): "Sức khoẻ" doanh nghiệp suy kiệt
Trình bày báo cáo về thực trạng, bức tranh tổng thể của cộng đồng doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, qua phản ánh của các hiệp hội, doanh nghiệp trong và ngoài nước, Bộ KH&ĐT cho biết các doanh nghiệp đang phải đối diện với những khó khăn sau:
- Tổng cầu giảm mạnh. Các đơn hàng, hợp đồng, sản lượng đều sụt giảm, trung bình nhu cầu trong các ngành giảm từ 40-50%, doanh thu sụt giảm nghiêm trọng. Chuỗi cung ứng sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu bị gián đoạn, đình trệ cục bộ hoặc bị hủy đơn hàng, nguy cơ bị mất khách hàng, mất thị trường xuất khẩu.
- Khó khăn về lao động và nhập cảnh cho chuyên gia. Nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô, cắt giảm lao động. Điều này sẽ gây khó khăn rất lớn cho việc tìm kiếm nguồn lao động trở lại khi phục hồi sản xuất sau dịch bệnh, đặc biệt là đối với các ngành nghề yêu cầu lao động có tay nghề, chuyên môn nhất định. Các doanh nghiệp FDI còn gặp khó khăn với vấn đề nhập cảnh và gia hạn hoặc cấp giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài.
- Tình trạng ùn ứ, tắc nghẽn hàng hóa tại một số cảng biển. Doanh nghiệp giảm quy mô sản xuất, do đó nguyên liệu nhập về chưa thể đưa vào sản xuất, hàng xuất đi bị ùn ứ do chưa thể xuất khẩu được. Lưu thông hàng hóa trong nước khó khăn, do một số tỉnh, thành phố áp dụng các chính sách phòng, chống dịch bệnh chưa hợp lý, doanh nghiệp bị chậm tiến độ giao hàng/nhập hàng, chi phí lưu kho, lưu bãi tăng, cước vận chuyển tăng, sản xuất kinh doanh bị ngưng trệ.
- Dòng tiền vào bị thiếu hụt nghiêm trọng, doanh nghiệp gặp khó khăn để trang trải chi phí để duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh, rất khó khăn trong việc trả lãi vay đúng hạn, dẫn đến tình trạng nợ xấu, khó tiếp cận các khoản vay mới.
- Chi phí đầu vào, chi phí vận chuyển tăng cao đội giá thành sản xuất. Tình trạng thiếu nghiêm trọng container rỗng, giá thuê container tăng 5-10 lần, chi phí vận chuyển logistics tăng từ 2-4 lần so với trước khi có dịch. Nhiều khoản chi phí mới phát sinh liên quan đến công tác phòng, chống dịch như: chi phí xét nghiệm, đầu tư để đáp ứng các điều kiện về kiểm soát an toàn dịch bệnh.
- Khó khăn về tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Điều kiện thực hiện của một số chính sách còn chặt chẽ, gây khó khăn cho đối tượng hỗ trợ, chưa bao quát hết các tình huống và chưa được hướng dẫn cụ thể nên số các doanh nghiệp tiếp cận các chính sách này còn thấp, chưa tạo tác động rõ rệt.
Nêu quan điểm hỗ trợ doanh nghiệp thời gian tới và cần tiếp tục quán triệt tinh thần "chống dịch như chống giặc", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng:
+ Với nhóm các chính sách, giải pháp cấp thiết cần làm ngay, đề xuất phân bổ hợp lý, hiệu quả nguồn vaccine phòng Covid-19, trong đó bổ sung các đối tượng ưu tiên tiêm ở những khu vực có nguy cơ dịch bệnh cao (chuỗi cung ứng, công nhân trong các khu, cụm công nghiệp, lao động trong một số lĩnh vực có tiếp xúc cao).
+ Nghiên cứu cơ chế cho phép doanh nghiệp tự mua dụng cụ, chủ động tự xét nghiệm và phát triển sản xuất sản phẩm y tế (vaccine, dược phẩm, vật tư, trang thiết bị y tế).
+ Đảm bảo dòng chảy lưu thông hàng hoá, việc tổ chức "luồng xanh" vận tải hàng hoá phải trên nguyên tắc giảm thiểu các thủ tục, nhanh nhất, thuận lợi nhất thông qua ứng dụng công nghệ kiểm soát điều kiện đi lại cho phương tiện, người lao động.
+ Để tạo dòng tiền cho doanh nghiệp, Chính phủ cần đẩy nhanh hơn việc điều chỉnh các giải pháp tài khoá, tiền tệ "sát sườn" hơn, như giảm phí công đoàn, phí bảo trì đường bộ, giá bán điện cho ngành du lịch về dài hạn. Hỗ trợ khoanh nợ, tái cấu trúc, gia hạn các khoản nợ cũ hay giảm lãi suất khoản vay cũ, mới, giảm thuế VAT...
+ Đối với các gói hỗ trợ thuế, phí: hiện nay mới giảm thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp và tiền thuê đất đang được Bộ Tài chính đề xuất, đề nghị khẩn trương triển khai khi được Quốc hội thông qua.
+ Cần áp dụng linh hoạt và nới lỏng các quy định, điều kiện về việc cấp, gia hạn giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài làm việc cho doanh nghiệp FDI, phù hợp với tình hình thực tế.
2. Kiến nghị của các doanh nghiệp
Đại diện các hiệp hội và các doanh nghiệp tham gia hội nghị
- Tiêm vaccine cho người lao động: Phần lớn các ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp đều cho rằng, để duy trì hoạt động, giải pháp căn cơ nhất là tiêm nhanh, tiêm ngay vaccine cho người lao động khu vực sản xuất, vận tải, chuỗi cung ứng. Bởi chi phí tiêm vaccine còn rẻ hơn nhiều so với việc doanh nghiệp bị đóng cửa, phá sản.
- Lưu thông hàng hoá trong nước và xuất, nhập khẩu không bị ách tắc: quy định về vận chuyển lưu thông hàng hóa cần được áp dụng thống nhất trong cả nước. Ưu tiên "luồng xanh" cho vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu, không để xảy ra tình trạng chậm trễ nguyên liệu không đến kịp nhà máy gây đứt gãy sản xuất. Không áp dụng các chính sách làm tăng chi phí logistics (như thu phí hạ tầng cảng biển ở TP HCM từ 1/10...) để giảm khó khăn cho doanh nghiệp.
Hiệp hội DN và Dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cho biết: Hiện logistics đang phải chịu 4 “ổ khóa” phòng dịch khiến doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Cụ thể: lái xe phải có xét nghiệm âm tính; xe vận chuyển phải có mã QR nhận diện luồng xanh; hàng hóa phải thuộc diện thiết yếu theo quy định của Bộ Công Thương; và các chốt phòng dịch của địa phương. Hiệp hội VLA kiến nghị miễn thủ tục xét nghiệm lái xe, với điều kiệnl ái xe không ra khỏi cabin, không tiếp xúc; Bộ Y tế cho phép doanh nghiệp tự mua thiết bị xét nghiệm để tự xét nghiệm cho lái xe và sẽ bị truy tố nếu làm sai.
- Giảm tối đa thuế, phí. Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam kiến nghị giảm 50% tất cả loại thuế: thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, nhập khẩu và thu nhập cá nhân cho người lao động. Các loại thuế khác giãn thời gian nộp 6-12 tháng; giảm 50% tiền thuê đất trong 2 năm (2020-2021); lãi suất vay giảm 30% so với lãi suất theo quy định thông thường đối với các khoản đã vay và khoản vay mới...
Hiệp hội doanh nghiệp thủy sản (VASEAP) kiến nghị giảm lãi suất vay ngân hàng, giảm 30% tiền điện cho các doanh nghiệp cho đến ít nhất hết năm 2021, giảm mức đóng kinh phí công đoàn từ 2% quỹ lương xuống còn 1% quỹ lương cho các doanh nghiệp. Đề nghị BHXH chi trả lương và chi phí cho các trường hợp người lao động đi cách ly do dịch bệnh Covid-19 theo yêu cầu của cơ quan y tế.
- Về lao động: Hiệp hội Dệt May kiến nghị, với những địa bàn đã qua 14-24 ngày không có ca nhiễm mới cần cho doanh nghiệp được mở cửa hoạt động, kêu gọi người lao động vào làm việc, tạo sự tin tưởng cho các nhãn hàng và doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm áp dụng mô hình sản xuất.
- Về mô hình "3 tại chỗ" và quy định “1 cung đường – 2 địa điểm”: Thời gian qua việc thực hiện sản xuất “3 tại chỗ” và quy định “1 cung đường – 2 địa điểm” ở các doanh nghiệp phía nam đã phát sinh nhiều khó khăn, bất cập do số người lao động trong doanh nghiệp đông, thời gian dịch bệnh kéo dài, chi phí phát sinh lớn và nguy cơ lây nhiễm cao trong doanh nghiệp. Khi thực hiện “1 cung đường – 2 địa điểm” các địa phương cứng nhắc trong việc xác định 2 địa điểm cần kiểm soát, hoặc yêu cầu phải tập hợp công nhân tại một điểm và xe công ty phải đón đến nhà máy.
Hiệp hội VASEP đề xuất Bộ Y tế hoàn thiện Bộ quy tắc thực hiện "Y tế tại chỗ" phối hợp giữa doanh nghiệp và địa phương. Doanh nghiệp sẽ chủ động sử dụng tổ y tế, trạm y tế của nhà máy, tự tổ chức xét nghiệm định kỳ cho người lao động, mẫu xét nghiệm sẽ gửi cho cơ quan y tế và kết quả tự xét nghiệm được áp dụng trong lưu thông và giao dịch. Bộ Y tế hướng dẫn doanh nghiệp xử lý kịp thời khi phát hiện F0 để kiểm soát các nguồn lây nhiễm.
- Thúc đẩy mạnh cải cách thể chế, thủ tục hành chính: kiến nghị của các hiệp hội đưa vào Báo cáo Hội nghị do Bộ KH & ĐT tổng hợp.
3. Phát biểu của Thủ tướng
Ghi nhận sự "chung tay, chung sức, đồng lòng" của cộng đồng doanh nghiệp trong phòng, chống dịch, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Bộ Kế hoạch & Đầu tư tiếp thu tất cả những ý kiến xác đáng, tâm huyết, trách nhiệm để trình Chính phủ ban hành một Nghị quyết về phát triển, hỗ trợ doanh nghiệp trong điều kiện hiện nay.
Thủ tướng nhắc lại mục tiêu cao nhất là không để khủng hoảng y tế, lấy sức khoẻ, tính mạng người dân là trên hết, đồng thời không để khủng hoảng kinh tế - xã hội. Theo đó, các bộ, ngành được yêu cầu khẩn trương đưa ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, kết nối tiêu thụ, lưu thông, không để hàng hoá sản xuất ra không vận chuyển được...
Với các địa phương, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh triển khai các chính sách hỗ trợ đã được ban hành; thực hiện các biện pháp phòng, chống Covid-19 linh hoạt, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ổn định và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh nếu đủ điều kiện; hạn chế tối đa các hoạt động thanh, kiểm tra trong khi đang phải thực hiện các biện pháp chống dịch; phối hợp cùng các bộ, ngành, tổ chức hiệp hội để trực tiếp hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong thời dịch.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh quan điểm ưu tiên số 1 lúc này là khống chế, ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh, những nơi nào an toàn thì tiếp tục duy trì và đẩy mạnh sản xuất. Tới đây Thủ tướng sẽ gặp doanh nghiệp từng lĩnh vực, ngành hàng để bàn sâu hơn, có giải pháp phù hợp hơn.
LEFASO
(Tổng hợp từ thông tin báo chí)
Tiếng Anh
