Với ước tính 21,3 triệu gia súc, 15 triệu con dê và 6,4 triệu con cừu, cũng như là nhà xuất khẩu da lớn thứ ba châu Phi, thật đáng ngạc nhiên là ngành công nghiệp da Tanzania vẫn còn trong tình trạng hỗn độn – ít tạo việc làm và xóa nghèo đói.
Một chuyến thăm gần đây bởi The Guardian vào ngày chủ nhật (29/12), tới 3 xưởng thuộc da lớn trong nước cho thấy, trừ khi các hành động nghiêm trọng được đưa ra, các xưởng thuộc da có thể chấm dứt hoạt động, do thiếu nguyên liệu.
Các xưởng thuộc da Morogoro, Moshi và Himo có thể sử dụng lên đến 1.200 người khi làm việc hết công suất, hiện đang có một lực lượng lao động kết hợp 140 người, do thiếu nguyên liệu mà lực lượng quản lý sa thải một số nhân viên.
Theo hồ sơ của chính phủ, sản lượng da sống tiềm năng hàng năm, với tỉ lệ 15% gia súc và 20% con dê và cừu, số lượng khoảng 3,8 triệu da bò, 2,4 triệu da dê và 2,2 triệu da cừu.
Da sống và da thu thập chỉ chiếm trung bình 50% giết mổ tiềm năng, 2,4 triệu da gia súc, 900.000 da dê và 400.000 da cừu.
Các thợ thuộc da cho rằng, họ luôn mặc cảm với mức giá thấp nhất có thể và hiếm khi đồng ý, do các thương nhân bất hợp pháp của Pakistan thanh toán cho các nhà cung cấp địa phương với mức giá cao hơn, chỉ để lừa dối thanh toán thuế cho chính phủ, cho phép họ giá tốt hơn ở các quốc gia của họ.
Hàng trăm ngàn tấn da của hàng ngàn con vật ở Tanzania mỗi năm được xuất khẩu dưới dạng thô đến Trung Quốc, Italia, Tây Ban Nha, Mexico và các nơi khác.
Giám đốc điều hành của Morogoro Tannery, Onorato Garavagli nói với Guardian hôm chủ nhật (29/12), công ty gần như không có da không trong 1 tuần, trái với quá khứ khi công ty sử dụng đã nhận được ít nhất 2 xe tải mỗi ngày.
Xưởng thuộc da Morogoro được trang bị đầy đủ với 11 trống Pajusco và công nghệ Italia khác, bao gồm nhà máy xử lý nước thải từ Italprojetti. Quản lý đã lên kế hoạch cài đặt thêm 10 trống, với chi phí 90.000 USD mỗi gia tăng sản xuất. Trang trí lại vào cuối những năm 90, nó là xưởng rất lớn và xưởng thuộc da tốt được trang bị để xử lý da sống từ da thô.
“Chúng tôi không thể hoạt động hết công suất, do thiếu nguyên liệu thô, và nếu xu hướng này tiếp tục, chúng tôi sẽ buộc phải đóng cửa hoàn toàn”, MD cho biết.
Xưởng thuộc da có công suất chế biến 4.000 mảnh da sống và 15.000 da cừu và da dê mỗi ngày với một yêu cầu từ 400 đến 500 lao động. Hiện, xưởng đã thuê ít nhất 60 lao động theo mùa mỗi ngày để bổ sung.
Mariam Joseph, một trong những lao động theo mùa tại xưởng thuộc da, người đã nói với phóng viên này, bày tỏ lo ngại rằng, không thể có nhiều công việc tại xưởng thuộc da trừ khi tình hình thay đổi. Người mẹ của 3 đứa trẻ đã làm việc tại xưởng thuộc da ít nhất 2 năm. “Tình hình đã trở nên tồi tệ, và rất sớm chúng tôi có thể buộc tìm công việc ở nơi khác, do quản lý đã thông báo rằng nếu xu hướng này tiếp tục, họ sẽ buộc ra khỏi kinh doanh”, bà cho biết.
Hiện, chỉ có khoảng 30% da sống được sản xuất tại Tanzania tiếp cận thị trường và số còn lại được xuất khẩu, do dự trữ thô để chế biến nước ngoài.
Tình hình này không khác tại ngành công nghiệp da Moshi, ở đó quản lý đã đình trệ các kế hoạch mở rộng trước đó, do thiếu nguyên liệu.
Chỉ có 40 nhân viên biên chế và 20 lao động không thường xuyên, xưởng thuộc da hiện tại làm việc lên tới 20% công suất. Vị trí gần Kenya Namanga, Rombo – Tarakea và biên giới Taveta, xưởng này mất nguyên liệu tới Kenya.
Trong khi xưởng thuộc da cần ít nhất 500 mảnh da dê và da cừu để hoạt động hết công suất, xưởng nhận được dưới 100 mảnh, “Chúng tôi thậm chí mới đây chi 60.000 USD để sản xuất sản phẩm thành phẩm, nhưng không có nguyên liệu”.
Tại xưởng thuộc da Himo, ít nhất 2 trong 3 máy đập đối với da dê và da cừu hiện tại không hoạt động, do thiếu nguyên liệu. Với công suất chế biến 500 mảnh mỗi máy trong 1 ngày, xưởng hoạt động 150 mảnh mỗi ngày.
Bây giờ thay vì giữ lại khoảng 100 lao động, quản lý đã duy trì chỉ với 30 lao động, và có thể buộc phải giảm bớt.
Tại xưởng thuộc da Himo, họ cũng sản xuất một số lượng sản phẩm da, bao gồm súng ngắn, xăng đan, mũ, ví, bao da dao, ghế, túi văn phòng, thắt lưng, cặp, mũ, túi xách phụ nữ và nhiều mặt hàng khác.
Tanzania duy nhất được đặt ở 8 quốc gia có chung biên giới (Rwanda, Burundi, DRC, Kenya, Uganda, Malawi, Zambia, Mozambique) đưa ra tổng quy mô thị trường khu vực của hơn 150 triệu người.
Mặc dù Tanzania là một trong những quần thể gia súc lớn nhất tại châu Phi, và hàng triệu đô la đầu tư hiện tại, ngành da tại Tanzania đã không bao giờ đạt được tiềm năng. Các hạn chế chính đã được đảm bảo da sống tương xứng để bán cho các nhà sản xuất địa phương hơn là xuất khẩu.
Nhiều cổ đông trong ngành công nghiệp muốn lệnh cấm ngay lập tức về việc xuất khẩu da thô, thường được chế biến để sản xuất giày và các sản phẩm da khác được nhập khẩu vào nước này với mức giá rất cao.
Xuất khẩu da thô không chỉ làm Tanzania mất đi lợi ích giá trị gia tăng mà còn nhiều năm dập tắt nỗ lực bởi các doanh nghiệp địa phương làm ăn phát đạt. Ông Onorato Garavagli , chủ tịch Hiệp hội thuộc da Tanzania (TTA), đổ lỗi cho việc thiếu ý chí chính trị để cứu ngành bất chấp lời hứa thường xuyên bởi các nhà chức trách.
Lefaso.org.vn