Năm 2016 chỉ còn tính bằng ngày nhưng XK của ngành da giày- túi xách đến nay mới chỉ dừng ở mức tăng trưởng trên 8%. Thống kê mới nhất do Tổng cục Hải quan công bố, hết tháng 11, XK giày dép các loại đạt 11,668 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước còn mặt hàng túi xách- cặp- vali đạt 2,853 tỷ USD tăng 9,5%. Như vậy, toàn ngành da giày- túi xách đạt 14,521 tỷ USD. Những thị trường XK chủ lực vẫn là Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc.
So với mục tiêu đề ra từ đầu năm là 17 tỷ USD và tăng trưởng 10% thì thấy rằng, XK giày dép, túi xách sẽ khó có thể đạt được. Bởi trung bình mỗi tháng, XK của ngành giày dép- túi xách đạt khoảng 1,2-1,4 tỷ USD, cao nhất có tháng đạt 1,6 tỷ USD. Nếu cộng mức kim ngạch cao nhất thì kim ngạch XK của toàn ngành cũng chỉ đạt hơn 16 tỷ USD.
Việc lỗi hẹn của ngành da giày xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có khó khăn về thị trường. Trên thực tế, tình hình kinh tế thế giới chưa được phục hồi nên các nước giảm nhu cầu NK. Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, bà Phan Thị Thanh Xuân, Tổng thư ký Hiệp hội Da- Giày- Túi xách Việt Nam (Lefaso) cho hay, XK sang các thị trường nhỏ vẫn được duy trì nhưng một số thị trường XK lớn của da giày có sự biến động khá lớn.
Ví dụ dễ nhận thấy nhất là thị trường EU. Bà Xuân cho biết, tình hình kinh tế chưa phục hồi đã ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế EU. Sức tiêu dùng cũng như tình hình kinh tế chính trị bất ổn nên khách hàng giảm đặt hàng khiến cho số lượng của mỗi đơn hàng giảm. Anh và Đức là 2 thị trường XK chính trong EU nhưng năm nay lượng đơn hàng XK sang Anh trung bình giảm khoảng 30%, cá biệt có những DN XK lượng đơn hàng sụt giảm đến 60%.
Đáng chú ý, sự khó khăn của DN da giày còn do chi phí đầu vào tăng liên tục như giá nhân công, tiền lương, logistics… trong khi lượng đơn hàng giảm, giá XK không những không tăng mà còn bị ép giảm. Mặt khác, một số Hiệp định thương mại tự do (FTA) dù đã có hiệu lực, hứa hẹn nhiều cơ hội tốt cho DN da giày nhưng thực tế chưa có kết quả vì còn vướng nhiều rào cản.
Lấy đà cho năm tới
Không đạt kết quả như kỳ vọng song XK da giày cũng đã có sự thành công nhất định trong việc giữ vững thị trường. Đặc biệt, nhiều DN tăng trưởng ổn định, có những DN tăng trưởng khá đã kéo được kim ngạch XK của ngành đạt được mức trên 8%. Cụ thể, Công ty Giày Thái Bình năm 2016 đạt sản lượng 28 triệu đôi giày dép và 13 triệu túi xách và hiện đang phải sản xuất liên tục để giao hàng kịp thời. Hoặc như Công ty CP Đông Hưng, Công ty TNHH Đỉnh Vàng… cũng giữ được nhịp độ sản xuất tốt với lượng đơn hàng ổn định. “Những DN này có nền tảng, năng lực nội tại tốt, khách hàng luôn yên tâm đặt hàng”, bà Xuân nói. Bên cạnh đó, các DN cũng đầu tư thêm nhà máy sản xuất, đưa nhà máy về những vùng có lợi thế lao động để tận dụng lao động tại chỗ, vừa không phải sử dụng lao động nhập cư và chủ động được sản xuất.
Cùng với việc duy trì sản xuất, nhiều DN đã mở rộng đầu tư phát triển nguyên phụ liệu ví dụ như Công ty Việt Á Châu, Công ty Nhựa Rạng Đông… Đây là giải pháp để giúp các DN trong nước giảm phụ thuộc vào NK nguyên phụ liệu, cung ứng cho các DN sản xuất trong nước giúp giảm giá thành, đẩy nhanh được tiến độ giao hàng.
Điều quan trọng hơn, việc gia tăng đầu tư cho nguyên phụ liệu cũng là bước để DN có thể tận dụng tốt hơn những cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do mang lại trong năm tới. Bởi muốn hưởng lợi từ các FTA thì các DN phải đáp ứng quy tắc xuất xứ trong các hiệp định. Theo Lefaso, tỷ lệ nội địa hóa của sản phẩm được sản xuất bởi các DN Việt Nam phải được nâng lên mức 60% để đáp ứng được điều kiện về quy tắc xuất xứ trong các FTA mà Việt Nam đã tham gia, giúp giảm các chi phí về logistics và nâng cao sự chủ động của DN Việt.
Trong năm tới, XK da giày được đánh giá có nhiều triển vọng hơn bởi các DN đang dốc sức chuẩn bị thực thi FTA Việt Nam- EU, đồng thời lấy đà để đón nhận cơ hội từ FTA Việt Nam- Liên minh Kinh tế Á- Âu. Tuy nhiên, theo bà Xuân, năm 2017 cũng sẽ có nhiều biến động và chịu tác động của các yếu tố khách quan và chủ quan. Do đó, DN luôn luôn phải nắm bắt thông tin để đưa ra các quyết định đúng đắn, từ đó điều chỉnh chiến lược sản xuất, kinh doanh kịp thời. DN cũng cần liên kết mạnh mẽ hơn nữa, vì khi ra biển lớn nếu đi đơn lẻ thì rất dễ bị nhấn chìm. Một vấn đề nữa được bà Xuân nhấn mạnh là cần nâng cao năng lực nội tại, phát triển nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học công nghệ, tiết giảm chi phí để có thể tồn tại và cạnh tranh được.
theo solieuhaiquan
Tiếng Anh
